Jak postępować z alkoholikiem po odwyku? Terapia uzależnień

Życie z alkoholikiem po odwyku wiąże się z nauką nowych zachowań, nawyków, a nawet metod prowadzenia rozmowy. Twój partner przebywa w ośrodku leczenia uzależnień i nie wiesz, jak przygotować się na jego powrót do domu? Przeczytaj ten tekst — pomoże Ci on w zrozumieniu zmiany, jaka dokonuje się w psychice osoby uzależnionej w czasie terapii. Dowiedz się, jak postępować z alkoholikiem po odwyku.

Co się dzieje, gdy alkoholik przestaje pić?

Proces zdrowienia alkoholika zaczyna się od kilkudniowego detoksu. Podczas odtruwania organizmu osobie uzależnionej mogą towarzyszyć różne objawy zespołu abstynencyjnego jak bóle głowy, drżenie mięśni czy silny głód alkoholowy. By po detoksie alkoholik nie wrócił do picia, powinien poddać się kilkutygodniowemu leczeniu alkoholizmu w specjalistycznym ośrodku. Duże znaczenie na tym etapie ma zarówno terapia indywidualna, jak i grupowa.

Po zakończonej terapii uzależnień nadal nie można mówić o całkowitym powrocie do zdrowia czy wyleczeniu nałogu. Alkoholikiem, ale niepijącym, pozostaje się już do końca życia. Utrzymanie abstynencji po opuszczeniu ośrodka jest dużym wyzwaniem. Osoba uzależniona stopniowo przyzwyczaja się do nowej sytuacji, ale nawrót choroby alkoholowej na tak wczesnym etapie procesu zdrowienia jest dużym zagrożeniem. Zderzenie z codziennością sprawia wiele trudności, a alkoholik szybko orientuje się, że samo utrzymanie abstynencji nie wystarczy, by sprostać oczekiwaniom otoczenia. Chory może borykać się z obniżonym nastrojem i zaburzeniami równowagi emocjonalnej.

Jak zachowuje się alkoholik po odwyku?

W czasie terapii uzależnień alkoholik uczy się nowych, konstruktywnych zachowań, które mogą nie spotkać się z entuzjazmem najbliższych. W procesie trzeźwienia osoby uzależnione są zachęcane do tego, by mówić o swoich emocjach. W czasie regularnych spotkań z terapeutą alkoholicy uczą się też asertywności i wyznaczania granic. Zmiana, jaka dokonuje się w wyniku terapii uzależnień, jest naprawdę spora.

Przed podjęciem leczenia uzależnień w rodzinach dotkniętych chorobą alkoholową można zauważyć utarte schematy zachowań. Osoba uzależniona po wypiciu alkoholu często bywa agresywna, a w momentach trzeźwości — uległa. Po terapii uzależnień zachowania alkoholika zmieniają się, a wraz z nimi cały system organizacji życia rodzinnego. W osobie współuzależnionej nieznane dotąd zachowania mogą budzić złość i frustrację.

Jak traktować alkoholika w domu? Życie rodzinne z osobą po odwyku?

Powrót osoby uzależnionej do domu po zakończonej terapii uzależnień jest szokiem nie tylko dla samego siebie, ale i dla bliskich, których alkoholizm członka rodziny dotyka w podobnym stopniu. Partnerzy alkoholików na ogół są osobami współuzależnionymi. Chcąc pomóc alkoholikowi, posługują się starymi reakcjami, które po terapii uzależnień prowadzą do negatywnych skutków. Zmiany zachowania osoby uzależnionej mogą wywoływać konflikty. Najwięcej nieporozumień bierze się jednak z braku dialogu.

Alkoholik w procesie leczenia uzależnień nabywa umiejętności mówienia o swoich emocjach i tego samego zaczyna oczekiwać od życiowego partnera. Bliska osoba współuzależniona nie powinna unikać kontaktu ani uciekać od rozmów z alkoholikiem. Nie można oczekiwać też od chorego, że będzie brał na siebie winę za każde nieporozumienie. Partnerzy alkoholików przechodzących proces terapeutyczny po ich powrocie do domu powinni zadać sobie pytanie o to, czy chcą odbudować związek. Jeśli odpowiedź będzie twierdząca, kolejnym krokiem musi być próba dostosowania się do nowej sytuacji. W przypadku, gdy rany zadane przez alkoholizm pozostają otwarte i codzienna koegzystencja z trzeźwym alkoholikiem sprawia trudności, osoba współuzależniona sama powinna pomyśleć o spotkaniach z terapeutą, by odbudować poczucie własnej wartości, nabyć umiejętność rozmowy o swoich emocjach i problemach oraz nauczyć się sztuki kompromisu.

Czego nie robić alkoholikowi?

Gdy alkoholik po terapii wraca do domu, jego bliscy powinni zrewidować swoje oczekiwania. Należy pogodzić się z faktem, że zakończenie terapii w ośrodku nie oznacza definitywnego wyleczenia z alkoholizmu. Rodzina osoby uzależnionej musi zdawać sobie sprawę, że proces zdrowienia jest powolny i długotrwały. Nie można oczekiwać, że problem alkoholizmu zniknie już bezpowrotnie. W pierwszych tygodniach po terapii trzeba liczyć się z ewentualnym nawrotem choroby alkoholowej. Swoim zachowaniem bliscy mogą jednak ograniczyć to ryzyko.

• Nowe zachowania alkoholika mają pomóc mu w utrzymaniu trzeźwości — bliscy nie powinni ich sabotować.
• Nie należy uciszać osoby uzależnionej, gdy ta otwiera się i szczerze mówi o swoich emocjach.
• Nie należy nieustannie oczekiwać od alkoholika wdzięczności za to, że bliscy okazali mu pomoc i wsparcie w czasie leczenia uzależnień.
• W stosunku do alkoholika w procesie trzeźwienia nie należy być nadmiernie opiekuńczym ani przejmować odpowiedzialność za jego niepowodzenia.

Nawrót choroby alkoholowej — jak z nim walczyć?

W procesie wychodzenia z uzależnienia najważniejsza jest profilaktyka nawrotu choroby alkoholowej. By nie dopuścić do ponownego picia, warto wcielić w życie plan HALT. Jego nazwa bierze się od pierwszych liter angielskich słów:

• hungry (głodny),
• angry (zły),
• lonely (samotny),
• tired (zmęczony).

W zapobieganiu nawrotom chodzi o to, by unikać każdego z tych stanów. Uczucie głodu, złość, samotność oraz zmęczenie mogą sprawić, że głód alkoholowy zacznie doskwierać osobie uzależnionej ze zdwojoną siłą. Profilaktyka nawrotów obejmuje też regularne uczestnictwo w indywidualnych spotkaniach z terapeutą oraz w terapii grupowej, na przykład w lokalnym klubie AA.

Mimo wszystko należy mieć świadomość, że nawrót choroby alkoholowej może przydarzyć się każdej osobie uzależnionej, nawet tej najlepiej zmotywowanej. W przypadku, gdy alkoholik wraca do picia, najlepszym rozwiązaniem jest terapia nawrotowa. Co istotne, terapia nawrotów nie znajduje zastosowania jedynie w przypadku ostrego powrotu do picia. Mogą w niej uczestniczyć również te osoby uzależnione, u których nie doszło do aktywnego złamania abstynencji, ale doskwierają im obsesyjne myśli o alkoholu.

Dlaczego alkoholik po terapii wraca do picia?

Utrzymanie abstynencji przez całe życie nie jest prostym zadaniem. Do osiągnięcia tego celu niezbędna jest naprawdę silna motywacja i skrupulatne stosowanie się do zaleceń terapeutów. Po zakończonej terapii podstawowej i opuszczeniu ośrodka leczenia uzależnień alkoholik zderza się z rzeczywistością, która często okazuje się nieprzychylna. Każdorazowe znalezienie się w trudnej sytuacji może osłabiać motywację do dalszego zachowania abstynencji. Opuszczanie indywidualnych sesji terapeutycznych oraz rezygnacja z uczestnictwa w terapii grupowej również mogą nasilać głód alkoholowy.

Przed ponownym spożywaniem alkoholu osobę uzależnioną powstrzymuje silna wola, która bierze się z motywacji wewnętrznej. Jeśli alkoholik podjął leczenie z powodu nacisku otoczenia, a nie z własnej potrzeby, jego motywacja do utrzymania nowych zachowań może okazać się zbyt słaba. Życie w trzeźwości jest tym trudniejsze, gdy mimo podjęcia terapii alkoholikowi nie udaje się odbudować związku ani pozostałych relacji społecznych.

Co zrobić, gdy alkoholik zapije?

W obliczu powrotu do picia po terapii trzeba działać szybko, by cały wysiłek i motywacja włożone w leczenie uzależnienia nie poszły na marne. Pierwszym krokiem powinien być kontakt z zaufanym terapeutą uzależnień i postępowanie według jego wskazówek. W przypadku ostrego powrotu do spożywania alkoholu ponowny pobyt w ośrodku leczenia uzależnień będzie nieunikniony. Bliskie osoby alkoholików powinny zapewnić chorym swoje wsparcie, które również w czasie terapii nawrotu jest niezwykle ważne i przyczynia się do pomyślnego przejścia przez proces trzeźwienia.

Czy alkoholik może wrócić do kontrolowanego picia?

Kontrolowane picie po terapii alkoholizmu jest pułapką, bo w większości przypadków powrót do regularnego spożywania alkoholu w dużych ilościach jest tylko kwestią czasu. Osobie uzależnionej może wydawać się, że dzięki przebytej terapii potrafi przejąć pełną kontrolę nad nałogiem i niewielkie ilości alkoholu jej nie zaszkodzą. Objętość spożywanego alkoholu z czasem będzie się zwiększać, a chory na pewnym etapie powróci do cyklicznego upijania się.

Jak uczyć nowych, konstruktywnych zachowań?

Terapia alkoholizmu ma za zadanie zmieniać zachowania oraz sposób myślenia. Nauka nowych, konstruktywnych zachowań jest procesem. Podstawą długoletniej abstynencji jest regularne uczestnictwo w spotkaniach AA. Równie ważne jest unikanie wyzwalaczy — zarówno miejsc, jak i osób — oraz budowa nowych nawyków. Trzeźwy alkoholik musi znaleźć skuteczne sposoby na radzenie sobie ze stresem. Warto pamiętać, że alkoholizm nie jest problemem jednostki, ale całej rodziny, a przede wszystkim związku. Terapia uzależnień kierowana jest również do bliskich alkoholika, którzy powinni rozważyć uczestnictwo w terapii dla osób współuzależnionych.