Jak wytrwać w trzeźwości? Poradnik zapobiegania nawrotom choroby

Podczas leczenia alkoholizmu, tak jak w przypadku wielu chorób, istnieje ryzyko nawrotów. Należy postrzegać je jako element procesu zdrowienia, a nie jako życiową porażkę. Przeczytaj ten tekst, by dowiedzieć się, jak wytrwać w trzeźwości i jak radzić sobie ze zjawiskiem nawrotu choroby alkoholowej.

Jak wytrwać w trzeźwości?

Osoby uzależnione, które poddały się terapii, doskonale zdają sobie sprawę, że alkoholizm jest chorobą nieuleczalną. Zachowanie abstynencji nie jest równoznaczne z wyleczeniem. Alkoholikiem pozostaje się do końca życia, a sama choroba u osób niepijących pozostaje uśpiona. Nagłe pragnienie napicia się piwa czy wódki może pojawić się nawet po zakończonej sukcesem terapii uzależnień. By wytrwać w trzeźwości, należy wypracować więc konkretne zachowania i umiejętność reagowania na głód alkoholowy.

Każdy poradnik zapobiegania nawrotom choroby alkoholowej rekomenduje przede wszystkim unikanie wyzwalaczy. Chodzi tu o unikanie zarówno samego kontaktu z alkoholem, jak i miejsc, przedmiotów, sytuacji, a także osób, które w przeszłości przyczyniły się do rozwoju nałogu. Pierwszym krokiem jest całkowite usunięcie alkoholu z najbliższego otoczenia. Przynajmniej w pierwszych miesiącach po terapii warto unikać też sytuacji bezpośrednio zagrażających trzeźwości. Należą do nich na przykład wizyty w barach i sklepach monopolowych czy udział w spotkaniach towarzyskich, na których obecny jest alkohol.

Pomocne w utrzymaniu trzeźwości jest również prowadzenie zdrowego stylu życia. Chodzi tu o połączenie zbilansowanej diety z aktywnością fizyczną. Nie należy w tym przypadku popadać jednak w skrajności. Niepijący alkoholicy mogą jadać słodkie i słone przekąski. Warto zadbać jednak o to, by poza nimi dieta była bogata w zdrowe składniki pochodzące z żywności nieprzetworzonej. Aktywność fizyczna nie musi wiązać się z ekstremalnym wysiłkiem. Na początek wystarczy trzydziestominutowy spacer raz dziennie. Trzeźwość idzie ponadto w parze z rutyną. Abstynenci powinni pracować nad wyrobieniem zdrowych nawyków, jak chodzenie spać o tej samej godzinie czy regularne pory posiłków. Dobrym pomysłem jest dokładne zaplanowanie całego dnia w celu uniknięcia momentów, w których myśli o alkoholu pojawiają się w wyniku braku innych rozrywek.

Dlaczego terapia to za mało?

W trakcie leczenia uzależnienia w ośrodku odwykowym terapeuci pomagają alkoholikom wypracować schematy zachowań, które umożliwiają radzenie sobie z problematycznymi sytuacjami bez pomocy alkoholu. W ramach podstawowej terapii specjaliści starają się przekazać pacjentom możliwie największą wiedzę na temat choroby. By efekt terapii oraz motywacja do wytrwania w trzeźwości utrzymywały się długoterminowo, potrzebna jest ciągła praca i umiejętne wykorzystywanie narzędzi otrzymanych w ośrodku w praktyce. Sam pobyt w ośrodku jest ogromnym sukcesem, ale warto zdawać sobie sprawę, że to dopiero pierwszy krok i sam początek drogi do trzeźwości.

Zakończenie podstawowego cyklu terapii w ośrodku leczenia uzależnień nie jest równoznaczne z zakończeniem terapii w ogóle. Abstynenci powinni kontynuować zarówno terapię indywidualną, jak i grupową. Po wyjściu z ośrodka warto brać udział w mitingach AA, będących cennym źródłem wzajemnego wsparcia dla niepijących alkoholików. Kontakt z innymi osobami w tej samej sytuacji życiowej pomaga zmniejszyć lęk związany ze zjawiskiem nawrotu choroby.

Co pomaga w utrzymaniu abstynencji?

Wskazania służące utrzymaniu trzeźwości obejmują nie tylko dalszą terapię, zdrowy tryb życia i unikanie wyzwalaczy. Nawrotom choroby alkoholowej można zapobiegać też wieloma innymi metodami. By nie wrócić w objęcia nałogu, warto znaleźć nowe hobby albo powrócić do starych pasji, które przynosiły satysfakcję, zanim picie stało się jedyną formą spędzania wolnego czasu. Świetnym wyborem dla osób niepijących mogą okazać się czynności manualne, jak gra w szachy, rozwiązywanie krzyżówek, układanie puzzli albo LEGO.

Nawrotom choroby pomaga przeciwdziałać również prowadzenie dziennika albo pamiętnika — tego typu zapiski często stanowią część planu wychodzenia z terapii. Abstynent może w ten sposób utrwalać swoje przemyślenia na temat choroby, problemów dnia codziennego czy najtrudniejszych wyzwań, a później omawiać je na spotkaniach z terapeutą.

Uzależnienie jest podstępne — nagły głód alkoholowy może pojawić się w dowolnym momencie. W praktyce łatwo pomylić go jednak z ogólnym uczuciem pragnienia. Dlatego abstynenci powinni na co dzień dbać o odpowiednie nawodnienie. Nie trzeba pić wyłącznie wody — głód alkoholowy można zwalczać również sokami owocowymi, herbatą, ziołowymi naparami czy wodą gazowaną. Absolutnie należy natomiast unikać piwa i innych napojów 0%, które sprzedawane są jako zamienniki alkoholu — u osób uzależnionych mogą one być wyzwalaczami.

W wytrwaniu w trzeźwości mogą pomagać ponadto ćwiczenia oddechowe. Techniki oddechowe, wyuczone w ośrodku odwykowym, warto stosować w praktyce, szczególnie w kryzysowych momentach.

Osoby uzależnione a wsparcie bliskich

Wsparcie przyjaciół i najbliższej rodziny jest bardzo pomocne w utrzymywaniu trzeźwości, ale nie wszystkim alkoholikom po terapii udaje się odbudować relacje z bliskimi. Osoby, które mieszkają z alkoholikami, często cierpią z powodu współuzależnienia. Najlepszym, co mogą w takiej sytuacji zrobić dla siebie i dla uzależnionego członka rodziny, jest poddanie się terapii dla współuzależnionych.

Gdy trzeźwy alkoholik wraca do domu po pobycie w ośrodku, bliscy mogą pomóc mu zapobiegać nawrotom choroby. Wspólnie warto zadbać o to, by dom był miejscem bezpiecznym, czyli całkowicie wolnym od alkoholu. Należy powstrzymać się od organizacji zakrapianych imprez i uczulić gości, by nie przynosili alkoholu w prezencie.

Warto zapewnić niepijącego alkoholika o swoim wsparciu. Należy unikać jednak wyręczania go i kontrolowania. Dobrym pomysłem jest wspólne odkrywanie nowych pasji i spędzanie wolnego czasu z abstynentem. To wyjątkowo efektywna metoda zapobiegania nawrotom choroby, ponieważ służy ona jednocześnie zacieśnianiu więzi z bliskimi.

Jak walczyć z nawrotami?

Zjawisko nawrotu choroby dotyka wielu alkoholików. Nie można wykluczać wystąpienia nawrotu nawet u osób, które stosują się do wszystkich zaleceń terapeutów bez wyjątku. Nawrót choroby alkoholowej nie jest porażką — jest to część drogi do permanentnej trzeźwości. Strategię postępowania w przypadku nawrotu najlepiej wpisać w osobisty plan zdrowienia — pacjenci naszego ośrodka opracowują go jeszcze przed wyjściem, wspólnie z terapeutami. W przypadku, gdy głód alkoholu będzie na tyle silny, że jedynie chwile będą dzieliły abstynenta od ponownego sięgnięcia po kieliszek, należy postępować szybko i zdecydowanie. Nasz ośrodek w sytuacjach bezpośrednio zagrażających trzeźwości oferuje między innymi telefoniczne konsultacje z terapeutą oraz ponowne, krótsze pobyty.

Profesjonalna pomoc — terapie nawrotów

Ośrodek PO-MOC w ramach podstawowej terapii alkoholizmu prowadzi profilaktykę nawrotów choroby. Nasi psychoterapeuci przekazują pacjentom teorię zapobiegania nawrotom i wyjaśniają, jak należy tę wiedzę stosować w praktyce. Osoby uzależnione, które złamały lub są bliskie złamania abstynencji, mogą pod naszą opieką poddać się terapii nawrotów. Warto pamiętać, że terapia ta nie jest przeznaczona wyłącznie dla osób, które sięgnęły po alkohol. Powodem do jej odbycia jest również uporczywie myślenie o alkoholu. Terapia nawrotów wzmacnia umiejętności nabyte podczas leczenia podstawowego oraz uczy dodatkowych technik radzenia sobie ze stresem i głodem alkoholowym.