Osoby uzależnione od alkoholu czy narkotyków nie żyją w próżni. Z powodu uzależnienia cierpią również ich bliscy, którzy jako pierwsi zauważają problem i chcą w jakiś sposób wspomóc osobę uzależnioną w chorobie. Nakłonienie alkoholika albo narkomana do podjęcia leczenia uzależnień jest jednak bardzo trudnym zadaniem. Jeśli zastanawiasz się, jak pomóc osobie uzależnionej, przeczytaj poniższy tekst.
Jak pomóc osobie uzależnionej wyjść z uzależnienia?
Jeżeli chcesz pomóc osobie uzależnionej, zacznij od okazania jej swojego wsparcia. Uzależnienie jest chorobą i tak samo, jak innych schorzeń, nie należy go ignorować. Jeśli dostrzegasz, że ktoś z Twoich bliskich nadużywa alkoholu lub narkotyków, nie bagatelizuj tego problemu i nie udawaj, że nic złego się nie dzieje.
Nie każdy wie, jak pomóc osobie uzależnionej, dlatego warto zacząć od edukacji na temat mechanizmów rządzących nałogiem. Wiele treści w tej dziedzinie znajdziesz w Internecie. Dobrym pomysłem będzie również jednorazowa konsultacja z psychologiem lub terapeutą uzależnień.
Nie kryj nałogu osoby uzależnionej przed otoczeniem — nie usprawiedliwiaj jej nieobecności w pracy, nie tłumacz przed rodziną, nie wyręczaj w obowiązkach. Jeśli będziesz w ten sposób postępować, utrudnisz osobie uzależnionej znalezienie motywacji do zmiany stanu rzeczy. Pozwól, by spotkały ją konsekwencje nadużywania narkotyków albo alkoholu, nawet jeśli będą tak poważne, jak utrata pracy czy praw rodzicielskich. Być może takie wydarzenie będzie punktem zapalnym i skłoni uzależnionego do podjęcia terapii.
Jak pomóc osobie uzależnionej od alkoholu?
Pamiętaj, że osoba uzależniona od alkoholu sama musi chcieć zmienić swoje życie. Ty poprzez swoje wsparcie możesz jej to ułatwić, ale do niczego jej nie zmusisz. Dobrą praktyką jest wyważone i spokojne uświadamianie osoby uzależnionej o szkodach wyrządzanych pod wpływem alkoholu. W chwilach trzeźwości chorego partnera możesz pokazać mu stan konta bankowego i bez krzyku wyjaśnić, że z powodu jego nałogu brakuje Wam na comiesięczne opłaty. Pokazuj mu też przedmioty, które zniszczył pod wpływem alkoholu. Zapewniając o swoim wsparciu, zachęcaj do podjęcia leczenia uzależnienia. Zorientuj się, jakie są możliwości realnej pomocy w Waszej miejscowości lub pobliskich miastach i rozpocznij rozmowę na ten temat z gotowym planem. Zaproponuj terapię zamkniętą, konsultację z psychoterapeutą lub udział w spotkaniach klubu anonimowych alkoholików.
Jak pomóc osobie uzależnionej od narkotyków?
Jeśli chcesz pomagać osobie uzależnionej od narkotyków, zastosuj takie samo podejście, jak w przypadku uzależnienia od alkoholu. Poszukaj ośrodków zajmujących się leczeniem narkomanii i w momentach, gdy bliski nie jest pod wpływem narkotyków, spróbuj rozmawiać z nim o takim rozwiązaniu. Jeżeli stwierdzisz, że osoba uzależniona ciągle Cię lekceważy i zaprzecza istnieniu problemu, możesz poprosić o interwencję kogoś innego, komu narkoman ufa. Być może przyjaciel, siostra albo bliski współpracownik znajdzie argumenty, by przekonać osobę uzależnioną do podjęcia decyzji o leczeniu.
Co mówić osobie uzależnionej?
Szczerą rozmową z osobą uzależnioną możesz osiągnąć zamierzony cel, bo racjonalne argumenty przedstawione ze spokojem mogą przyczynić się do podjęcia leczenia. Na początek zapewnij chorego, że może liczyć na Twoje wsparcie w walce z nałogiem. Przekonaj osobę uzależnioną, że troszczysz się o jej zdrowie i martwi Cię negatywny wpływ alkoholu lub narkotyków na jej życie.
Dobrą techniką może okazać się przedstawienie Twojej perspektywy. Wyjaśnij, w jaki sposób nałóg osoby uzależnionej wpływa na Twoją codzienność. Opowiedz o swoich uczuciach i obawach. Jeśli osobą uzależnioną jest Twój życiowy partner, wytłumacz mu, jak ważne jest dla Ciebie bezpieczeństwo Waszych dzieci i jak widzisz przyszłość Waszego związku, jeśli nie przestanie nadużywać alkoholu albo narkotyków. Postaw sprawę jasno, bez owijania w bawełnę. Nie udawaj, że Wasze życie nie uległo zmianie. Podkreślaj, że jedynym rozwiązaniem jest terapia. Postaraj się zachować przy tym spokój.
Czego nie mówić osobie uzależnionej?
Nie podchodź z negatywnym nastawieniem do rozmowy z bliskim zmagającym się z nadużywaniem alkoholu lub narkotyków. Osoba uzależniona nie popadła w nałóg, by zrobić Ci na złość. Nadużywanie substancji odurzających jest chorobą, którą trzeba leczyć. Chory prawdopodobnie pogubił się w życiu, czuje się osamotniony i nie widzi rozwiązania. Twoim zadaniem jest wskazanie osobie uzależnionej właściwej drogi. Nie rób tego przy pomocy awantur, gróźb ani szantażu. Zrezygnuj z długich i jednostronnych pogadanek na temat szkodliwego działania narkotyków i alkoholu. Nie obwiniaj ani nie zawstydzaj osoby uzależnionej, nie wpędzaj jej siłą w złe samopoczucie. W ten sposób pogorszysz tylko sytuację. Po pełnej krzyku i zarzutów rozmowie osoba uzależniona najprawdopodobniej od razu sięgnie po używki, by zagłuszyć wyrzuty sumienia, z którymi i tak zmaga się od dawna. Pamiętaj też, by nie zaczynać rozmowy z bliską osobą, gdy ta jest pod wpływem alkoholu lub narkotyków, bo może zareagować agresją.
Jak pomóc osobie uzależnionej, która nie chce poddać się leczeniu?
Jeśli chcesz pomagać osobie uzależnionej, musisz zdawać sobie sprawę, że nie istnieje inna droga wyjścia z nałogu niż leczenie. Uzależnienie leczy się przy pomocy terapii indywidualnej oraz grupowej. Spotkania sam na sam z terapeutą pomagają osobie uzależnionej dotrzeć do źródła nałogu i dobrać właściwe metody na całkowite wyjście z alkoholizmu lub narkomanii. Terapia grupowa to możliwość spotkania z innymi osobami uzależnionymi, które zmagają się z bardzo podobnymi problemami. Dzięki sesjom terapii grupowej osoby uzależnione przestają czuć się samotne w nałogu i zyskują cenne wsparcie. Mogą nawiązać przy okazji wartościowe przyjaźnie, dzięki którym powrót do normalności stanie się łatwiejszy.
Nie poddawaj się, jeżeli pierwsza rozmowa z osobą uzależnioną nie przyniesie skutku i nie przekonasz jej do terapii. Podejmuj kolejne próby. Dołóż wszelkich starań, by chory zrozumiał, że jego problem leży Ci na sercu i naprawdę chcesz mu pomóc. Zadbaj o to, by osoba uzależniona czuła się w Twoim towarzystwie bezpiecznie. Daj jej przestrzeń na wyrażenie swoich emocji i przedstawienie kontrargumentów. Kropla drąży skałę. Metodą małych kroków możesz przekonać osobę uzależnioną do wykonania telefonu do ośrodka terapii uzależnień lub do zapisania się na konsultacje z psychoterapeutą.
Jak pomóc osobie uzależnionej, która nie chce pomocy?
Czujesz, że w żaden sposób nie umiesz dotrzeć do osoby uzależnionej, bo ona po prostu nie chce Twojej pomocy? W takim przypadku, mając na uwadze dobro samego uzależnionego, zacznij od siebie. Jeśli osoba trwająca w uzależnieniu dzieli z Tobą gospodarstwo domowe, bardzo możliwe, że i Ty potrzebujesz terapii, bo najprawdopodobniej jesteś osobą współuzależnioną. Zgłoś się do wybranego terapeuty, którego specjalizacją są uzależnienia. Wobec osoby uzależnionej zastosuj natomiast zasadę twardej miłości.
Na czym polega twarda miłość?
Twarda miłość to stanowcza postawa, dzięki której osoba uzależniona może zrozumieć, że jedynym ratunkiem dla niej jest przyjęcie pomocy i zgoda na rozpoczęcie leczenia uzależnień. Nie zdejmuj odpowiedzialności z osoby uzależnionej. Pozwól jej ponieść konsekwencje i odczuć nawet te dotkliwe skutki jej zachowania. Nie pożyczaj pieniędzy na używki i nie oddawaj długów, które osoba uzależniona zaciągnęła z powodu nałogu. Jeżeli wiesz, że chory prowadzi samochód pod wpływem alkoholu lub narkotyków, nie miej skrupułów i poinformuj o tym fakcie odpowiednie służby. Miej na uwadze bezpieczeństwo otoczenia, ale i swoje. Jeśli jesteś ofiarą przemocy domowej, każdy akt agresji zgłaszaj na policję. Jeżeli w czasie wielu spokojnych rozmów na temat leczenia padały z Twojej strony deklaracje o zakończeniu relacji, dotrzymaj ich, gdy widzisz, że osoba uzależniona nie zamierza niczego zmieniać. Twoje stanowcze zachowanie w stosunku do uzależnionego może być tym czynnikiem, który ostatecznie przekona go do terapii.