Skutki odstawienia heroiny – jak z nimi walczyć?

Heroina należy do najbardziej uzależniających substancji psychoaktywnych. Już pierwsza dawka tego specyfiku może prowadzić do nałogu, który wyniszczy organizm oraz psychikę osoby uzależnionej. Objawy uzależnienia od heroiny oraz skutki jej odstawienia są na tyle dojmujące, że chorym trudno jest poradzić sobie z nimi we własnym zakresie. Dowiedz się, jak powstaje ten narkotyk, na czym polega działanie heroiny, jakie są skutki odstawienia tej substancji oraz jak wygląda leczenie uzależnienia od heroiny.

Heroina – co to jest?

Heroina zamiennie bywa nazywana diamorfiną albo diacetylomorfiną. Jest to silnie uzależniający, syntetyczny narkotyk opioidowy. Zażywanie heroiny bardzo szybko przyjmuje znamiona nałogu, siejąc spustoszenie w organizmie i psychice osoby uzależnionej.

Z czego wytwarza się heroinę?

Heroina nie jest substancją, która występuje w naturze. Jest to syntetyczny narkotyk, który został wytworzony w laboratorium. Do produkcji heroiny wykorzystywana jest morfina, będąca naturalnym opioidem, pozyskiwanym z maku lekarskiego.

White snow, brown sugar, kompot – jak wygląda heroina?

Czysta heroina to tzw. white snow (ang. biały śnieg). Narkotyk w najczystszej postaci przyjmuje formę sypkiego, białego proszku o gorzkim posmaku. Dilerzy rzadko sprzedają jednak czystą heroinę – na ogół zanieczyszcza się ją innymi substancjami.

Najtańszą, a zarazem najpopularniejszą wśród osób uzależnionych odmianą heroiny jest tzw. brown sugar (ang. brązowy cukier). Jest to mocno zanieczyszczony, zbrylony proszek w kolorze brązowym, beżowym albo szarym. Nieco mniej zanieczyszczona jest biała heroina, będąca białym proszkiem z zauważalnymi grudkami pokrytymi ciemniejszym nalotem.

Na naszym rodzimym rynku może występować również polska heroina, czyli tzw. kompot. Odmiana ta zawiera stosunkowo niewielkie ilości heroiny, ma ciemnobrązowy kolor i oleistą konsystencję. Kompot czasy swojej świetności ma już jednak dawno za sobą – specyfik ten młode osoby uzależnione od substancji psychoaktywnych zażywały w czasach PRL-u. Dziś jest to najrzadziej spotykana odmiana heroiny.

Na czym polega działanie heroiny?

Heroinę można przyjmować doustnie, choć osoby uzależnione najczęściej wybierają drogę dożylną, która zapewnia natychmiastowe efekty. Narkotyk wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego, który kontroluje oddychanie i reguluje uczucia bólu oraz przyjemności. Tak jak inne opioidy, heroina wiąże się z receptorami opioidowymi w mózgu, by następnie przekształcić się w morfinę.

Po zażyciu heroiny wrasta aktywność dopaminy w mózgu, a wraz z nią pojawia się charakterystyczne uczucie euforii, błogości i relaksu. Heroina ma ponadto działanie przeciwbólowe, co niegdyś było głównym powodem sięgania po tę substancję. Czas działania narkotyku wynosi od kilku minut do około godziny.

Fakt, że działanie heroiny ustaje po stosunkowo krótkim czasie, a także towarzyszące jej zażywaniu silne uczucie euforii są głównymi przyczynami nałogu. Osoby uzależnione przyjmują kolejne dawki narkotyku, a ich tolerancja na heroinę stopniowo wzrasta, co jest szczególnie niebezpieczne. By osiągnąć upragniony efekt błogości, należy bowiem nieustannie zwiększać dawki narkotyku.

Heroina – skutki uzależnienia

Heroina uzależnia na dwa sposoby jednocześnie. Już po pierwszej dawce może rozwinąć się uzależnienie psychiczne, wywołane przez jej działanie. Stosunkowo szybko pojawia się również uzależnienie fizyczne. Objawy uzależnienia psychicznego i fizycznego są równie groźne dla zdrowia i życia narkomana.

Psychiczne skutki uzależnienia od heroiny

Uzależnienie od heroiny obniża poziom motywacji i osłabia zdolność koncentracji. Osoby uzależnione od narkotyku nie są w stanie skupić się na swoich obowiązkach, co zaburza ich prawidłowe funkcjonowanie w społeczeństwie. Skutkiem uzależnienia psychicznego są również częste wahania nastrojów. W przypadku heroiny zazwyczaj pojawiają się stany lękowe, smutek oraz depresja. Osoby uzależnione są przemęczone i sfrustrowane. Mogą wykazywać zachowania autodestrukcyjne, nierzadko uciekają się do prób samobójczych. Objawy uzależnienia od heroiny obejmują również halucynacje oraz stany psychozy.

Fizyczne skutki uzależnienia od heroiny

Jako że narkotyk oddziałuje m.in. na układ oddechowy, fizyczne uzależnienie od heroiny wywołuje zaburzenia oddychania. Przedawkowanie heroiny może prowadzić natomiast do utraty przytomności i zatrzymania oddechu, co wiąże się z wysokim ryzykiem śmierci osoby uzależnionej. Skutkiem uzależnienia od heroiny mogą być ponadto uszkodzenia organów wewnętrznych, w tym choroby wątroby oraz niewydolność nerek. Heroina poprzez obniżenie temperatury ciała, obniżenie ciśnienia krwi oraz stopniowe spowolnienie pracy serca może wywoływać też choroby sercowo-naczyniowe. Zażywanie heroiny często prowadzi również do zaburzeń metabolicznych, takich jak dolegliwości ze strony układu trawiennego.

Objawy odstawienia heroiny

Uzależnienie od heroiny jest na tyle groźne dla zdrowia, że samodzielny detoks jest niemal niemożliwy. Objawy odstawienia heroiny są równie nieprzyjemne, co symptomy uzależnienia od narkotyku. Właśnie dlatego w leczeniu uzależnienia od heroiny powinni uczestniczyć specjaliści.

Uzależnienie psychiczne w przypadku heroiny jest tak silne, że objawy odstawienia łudząco przypominają symptomy depresji. Osoba uzależniona od heroiny odczuwa niewyobrażalny smutek, a przyszłość jawi się jej wyłącznie w czarnych barwach. Uzależnienie fizyczne już po krótkim czasie od odstawienia heroiny spowoduje natomiast fizjologiczny głód narkotykowy. Objawy abstynencyjne w przypadku heroiny obejmują ponadto:

• wzrost temperatury ciała,
• nadmierne pocenie się,
• ból mięśni, stawów, a nawet kości,
• dreszcze,
• skurcze mięśni,
• problemy z układem trawiennym (rozwolnienie, wymioty),
• ślinotok,
• bezsenność,
• napady płaczu lub złości,
• stany lękowe.

Pierwsze objawy odstawienia heroiny mogą wystąpić mniej-więcej po 10 godzinach od zażycia ostatniej dawki narkotyku. Najtrudniejszym etapem oczyszczania organizmu jest na ogół 3 lub 4 dzień detoksu. Przebieg tego procesu oraz czas jego trwania są jednak kwestią indywidualną. Nasilenie objawów odstawienia heroiny zależy od różnych czynników, takich jak ogólny stan zdrowia osoby uzależnionej, sposób zażywania heroiny, objętość przyjmowanych dawek czy czas trwania uzależnienia. Zespół odstawienny trwa na ogół od 5 do 8 dni.

Leczenie uzależnienia od heroiny

Zażywanie, a nawet przedawkowanie heroiny nie musi przekreślać życia osoby uzależnionej. Nawet z nałogu w zaawansowanym stadium da się wyjść, a po leczeniu uzależnienia możliwy jest powrót do normalnego funkcjonowania w społeczeństwie. Leczenie uzależnienia od narkotyków musi odbywać się jednak w profesjonalnym ośrodku terapii uzależnień, pod opieką lekarzy i psychoterapeutów.

Pierwszym etapem w procesie wychodzenia z uzależnienia od heroiny jest detoks. Organizm osoby uzależnionej należy oczyścić z substancji uzależniającej. Odtrucie jest pierwszym krokiem w leczeniu uzależnienia od heroiny, a także od innych narkotyków czy alkoholu.

Objawy odstawienia heroiny bywają na tyle dojmujące, że w przypadku osób w zaawansowanym stadium uzależnienia specjaliści mogą zdecydować o zastosowaniu terapii substytucyjnej. Pacjentom podaje się wówczas metadon, który, podobnie jak heroina, należy do opioidów. Metadon aplikowany w kontrolowanych dawkach, pod okiem lekarza, łagodzi głód narkotykowy i inne objawy odstawienia, nie powodując otumanienia. Terapia metadonem pozwala na stabilizację pacjenta i przygotowanie go do dalszego leczenia.

W leczeniu uzależnienia oprócz redukowania fizycznych objawów ważne jest także leczenie psychiki osoby uzależnionej. Pacjenci ośrodka leczenia uzależnień przez przynajmniej kilka tygodni uczestniczą w psychoterapii indywidualnej oraz grupowej. Udział w sesjach z psychoterapeutami pozwala im zrozumieć przyczyny uzależnienia od heroiny. Psychoterapia to również nauka technik radzenia sobie ze stresem i trudnymi sytuacjami bez udziału narkotyków. Po opuszczeniu ośrodka i powrocie do normalnego życia osoby uzależnione kontynuują psychoterapię, by podtrzymać jej efekty.