Delirium alkoholowe – czym jest, kiedy występuje i jak je leczyć?

Nagłe odstawienie trunków po kilkuletnim nadużywaniu alkoholu wywołuje szereg objawów zespołu abstynencyjnego. Najcięższym z nich jest delirium alkoholowe. Jeśli Ty lub ktoś z Twoich bliskich walczy z chorobą alkoholową, przeczytaj ten tekst, by dowiedzieć się, czym jest delirium tremens, kiedy może wystąpić i jak należy je leczyć.

Czym jest delirium alkoholowe?

Ciągła obecność alkoholu w organizmie osoby uzależnionej powoduje różnego rodzaju zmiany biochemiczne oraz fizjologiczne. Długotrwałe spożywanie alkoholu, polegające na wpadaniu w regularne ciągi alkoholowe, umożliwia toksynom rozgoszczenie się w krwiobiegu. Gdy w wyniku nagłego odstawienia alkoholu dopływ etanolu zostanie przerwany, organizm zareaguje szokiem.

Skutkiem raptownego zaprzestania picia będzie głód alkoholowy oraz inne objawy zespołu odstawiennego. Długotrwałe uzależnienie od alkoholu wiąże się z dużym ryzykiem wystąpienia delirium alkoholowego, które jest objawem na tyle ciężkim, że wymaga natychmiastowej hospitalizacji.

Co to delirium tremens? Biała gorączka alkoholowa

Delirium alkoholowe jest najcięższym stadium zespołu abstynencyjnego. Inne nazwy tego stanu chorobowego to: delirium tremens, majaczenie drżenne oraz biała gorączka alkoholowa. Delirium alkoholowe może wystąpić u każdej osoby uzależnionej od alkoholu. Im późniejsze stadium alkoholizmu, tym wyższe ryzyko pojawienia się delirium tremens. Statystyki pokazują, że ten stan chorobowy częściej dotyka mężczyzn.

Alkoholowe delirium tremens nie daje jednego objawu — jest to zespół niezwykle groźnych dla zdrowia symptomów, które związane są przede wszystkim z zaburzeniami świadomości. Majaczenie alkoholowe upośledza na ogół narząd wzroku oraz słuchu, prowadząc do zaburzenia orientacji allopsychicznej. Osoba uzależniona, u której po nagłym odstawieniu alkoholu występuje delirium tremens, traci świadomość czasu i przestrzeni, co stanowi zagrożenie nie tylko dla niej samej, lecz także dla osób znajdujących się w jej bezpośrednim otoczeniu.

Delirium alkoholowe a delirka

Delirka to potoczna nazwa delirium tremens, używana zarówno przez samych alkoholików, jak i przez ich bliskich. Wiele osób uzależnionych od alkoholu podejmuje próby zaprzestania picia na własną rękę, bez pomocy z zewnątrz. W takim przypadku delirium tremens jest jeszcze groźniejsze, bo bliscy alkoholików na ogół nie mają odpowiednich kompetencji do udzielenia chorym pomocy.

Samodzielne próby odstawienia alkoholu rzadko kończą się powodzeniem, nawet jeśli ten najgorszy objaw w postaci delirki nie wystąpi. Wszystko dlatego, że nagłe odstawienie alkoholu w zaawansowanym stadium nałogu wywołuje zespół abstynencyjny, którego symptomy są na tyle dojmujące, że osoby uzależnione w akcie desperacji sięgają po butelkę trunku w celu pozornego uśmierzenia przykrych dolegliwości.

Kiedy występuje delirium alkoholowe?

Delirium tremens występuje na skutek odstawienia alkoholu w sposób nagły, po długotrwałym piciu. Bezpośrednią przyczyną majaczenia alkoholowego jest zatem przerwanie ciągu alkoholowego. Alkohol oddziałuje na mózg oraz układ nerwowy chorego. W momencie, gdy alkoholik nagle odcina organizm od dopływu toksycznej substancji, jego układ nerwowy próbuje dostosować się do nowej sytuacji, dając różne objawy, w tym zaburzenia psychiczne.

Ryzyko wystąpienia delirium tremens jest wyższe u osób, które zmagają się z nawrotem choroby alkoholowej, a w przeszłości już doświadczały majaczenia alkoholowego. Fakt istnienia zagrożenia delirium tremens nie oznacza jednak, że alkoholicy powinni rezygnować z prób zerwania z nałogiem. Należy robić to jednak rozsądnie. Samodzielne próby odstawienia alkoholu są złym pomysłem. Przerywanie ciągu powinno odbywać się pod specjalistyczną opieką — dzięki temu personel medyczny może zapobiec lub w znacznym stopniu złagodzić objawy delirium alkoholowego.

Objawy delirium alkoholowego

Najcięższe objawy delirium tremens wprowadzają chorego w stan zaburzeń świadomości. Delirium alkoholowe powoduje jednak poważne zaburzenia w całym organizmie alkoholika. W wyniku nagłego odstawienia alkoholu dochodzi również do zaburzeń równowagi gospodarki wodno-elektrolitowej oraz hormonalnej. Do najczęstszych objawów delirium alkoholowego zalicza się:

• omamy słuchowe,
• gorączkę,
• halucynacje wzrokowe,
• majaczenie alkoholowe,
• napady drgawkowe,
• zaburzenia rytmu serca (kołatanie serca),
• pobudzenie psychoruchowe,
• wzmożoną potliwość.

Do nasilenia objawów delirium alkoholowego na ogół dochodzi w godzinach nocnych lub wieczornych. Chory oraz jego bliscy muszą zdawać sobie sprawę, że objawy delirium tremens są stanem zagrożenia życia, który wymaga natychmiastowej interwencji medycznej.

Delirium alkoholowe – jak długo trwa?

Objawy białej gorączki na ogół pojawiają się po upływie 24-72 godzin od odstawienia alkoholu i trwają przez około tydzień. Są to jednak uśrednione dane, bo nie da się z pełną stanowczością określić, ile potrwa delirium tremens w konkretnym przypadku. To, jak długo trwa delirium alkoholowe, zależy od indywidualnych czynników. Na czas trwania delirium tremens wpływ mogą mieć:

• objętość oraz częstotliwość picia,
• rodzaj spożywanego alkoholu,
• choroby współistniejące,
• wiek oraz płeć alkoholika,
• ogólny stan zdrowia.

Czas trwania delirium tremens zależy również od tego, kiedy dojdzie do podjęcia leczenia. Im szybciej chory znajdzie się w warunkach szpitalnych, tym prędzej lekarze będą mogli udzielić mu pomocy i złagodzić objawy białej gorączki.

Nieleczone delirium tremens – jak może zaszkodzić?

Brak podjęcia leczenia delirium alkoholowego jest poważnym zagrożenie zarówno dla osoby uzależnionej, jak i dla jej otoczenia. Zaburzenia psychiczne i pobudzenie psychoruchowe mogą doprowadzić chorego do agresji skierowanej w stronę bliskich lub do samookaleczenia. Zachowania przemocowe nie są jednak jedynymi negatywnymi skutkami nieleczonej białej gorączki alkoholowej. Majaczenie alkoholowe jest stanem zagrożenia życia również z innych powodów.

Rezygnacja z natychmiastowej interwencji medycznej zwiększa ryzyko zaburzeń rytmu serca. U chorego może rozwinąć się ponadto zapalenie płuc oraz niewydolność wątroby, nerek lub układu krążenia, a nawet niewydolność wielonarządowa.

Diagnostyka delirium alkoholowego

W przypadku delirium alkoholowego diagnostyka powinna odbywać się w warunkach szpitalnych ze względu na fakt, że biała gorączka alkoholowa jest stanem zagrożenia życia pacjenta. Jeśli jest to możliwe, diagnostyka rozpoczyna się od przeprowadzenia z pacjentem wywiadu w celu ustalenia ilości oraz rodzaju spożytego alkoholu, a także długości ciągu, który został przerwany.

Równie ważne jest zbadanie parametrów życiowych alkoholika, w tym m.in. pomiar ciśnienia. Należy wykonać również badania laboratoryjne i obrazowe, mając na uwadze, że w wyniku spadku poziomu glukozy mogło dojść do uszkodzenia narządów wewnętrznych. Stan zaburzeń świadomości wymaga ponadto konsultacji z psychiatrą albo psychologiem.

Leczenie delirium alkoholowego

Leczenie delirium alkoholowego wymaga pobytu w szpitalu, ponieważ pacjent z objawami białej gorączki alkoholowej musi być stale monitorowany. Personel medyczny przez cały czas dba o odpowiednie nawodnienie chorego. Pacjent otrzymuje również witaminy oraz elektrolity w celu wyeliminowania zaburzeń równowagi gospodarki wodno-elektrolitowej. Przykre objawy delirium, jak drżenia mięśniowe, omamy wzrokowe czy omamy słuchowe leczy się farmakologicznie. Majaczenie alkoholowe wymaga natychmiastowej interwencji medycznej, ale jeszcze lepszym rozwiązaniem jest przeciwdziałanie najgorszym objawom delirium. Alkoholicy, którzy chcą przestać pić i podjąć leczenie nałogu, powinni przerwać ciąg alkoholowy w kontrolowanych warunkach. W tym celu warto zgłosić się na leczenie alkoholizmu do specjalistycznego ośrodka odwykowego. Pamiętaj, że im szybciej rozpoczniesz leczenie, tym większe szanse na zapobiegnięcie, skrócenie lub znaczne ograniczenie najcięższych objawów majaczenia alkoholowego.