W którym momencie zaczyna się nałogowe picie alkoholu? Jakie ilości spożywanego alkoholu świadczą o tym, że to już uzależnienie? Jeśli zastanawiasz się nad odpowiedzią na któreś z tych pytań, możesz mieć problem z alkoholem. Przed postawieniem diagnozy uzależnienia specjaliści często przeprowadzają gotowe testy na alkoholizm. Niektóre z nich można wykonać również samodzielnie. Poznaj popularny test MAST, odpowiedz szczerze na zawarte w nim pytania, sprawdź wynik i dowiedz się, jak go interpretować.

Testy na alkoholizm — rodzaje

W Internecie znajdziesz liczne testy na alkoholizm. Jeśli podchodzisz do sprawy poważnie i zależy Ci na tym, by szczere odpowiedzi przyczyniły się do postawienia rzetelnej diagnozy, wybierz jeden z testów opracowanych przez specjalistów w zakresie walki z nałogami. Do najpopularniejszych testów zaliczają się między innymi:

• test RAPS (Rapid Alcohol Problem Screening),
• test AUDIT (Alcohol Use Disorders Identification Test),
• test AUDIT-C (Alcohol Use Disorders Identification Test — Consumption),
• test baltimorski,
• test MAST (Michigan Alcoholism Screening Test).

Test RAPS został opracowany przez Cheryl J. Cherpitelat w ramach Alcohol Research Group — programu naukowego Instytutu Zdrowia Publicznego w Emeryville w Kalifornii. W oryginalnej wersji składa się z pięciu pytań z odpowiedziami „tak/nie”. Istnieją również wersje z czterema (RAPS4) oraz sześcioma (RAPS4-QF) pytaniami. Uzyskanie jednej twierdzącej odpowiedzi może świadczyć o alkoholizmie.

Test AUDIT przygotowali specjaliści ze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), a składa się on z 10 pytań, za które przyznawane są punkty. Odpowiednio duża liczba punktów wskazuje na znaczne prawdopodobieństwo istnienia uzależnienia od alkoholu. Test AUDIT-C to skrócona wersja testu AUDIT, obejmująca jedynie trzy pytania.

Test baltimorski oraz test MAST są najdłuższymi z wymienionych tu testów. Ten pierwszy powstał w szpitalu w mieście Baltimore w USA. Podobnie jak w przypadku testu RAPS, już jedna odpowiedź twierdząca zwiastuje problemy alkoholowe. Na teście MAST skupiamy się natomiast w pozostałej części tekstu.

Test na alkoholizm MAST: charakterystyka i zastosowanie w diagnostyce

MAST został opracowany jeszcze w 1971 roku, co czyni go jednym z najstarszych testów na alkoholizm. Jego autorem jest Melvin L. Selzer — amerykański psychiatra, którego głównym obszarem badawczym było właśnie uzależnienie od alkoholu. Selzer był pierwszym dyrektorem programu leczenia uzależnień na Uniwersytecie Michigan. Test na alkoholizm MAST został stworzony z myślą o badaniach przesiewowych, a jego celem jest identyfikacja osób mających problem z alkoholem. Test składa się z 25 pytań zamkniętych, na które respondent udziela odpowiedzi „tak” lub „nie”. Obejmuje różne zagadnienia związane z piciem alkoholu dotyczące życia prywatnego oraz zawodowego, a także zdrowia psychicznego i fizycznego. Są tu pytania m.in. o częstotliwość picia, wyrzuty sumienia, pretensje ze strony bliskich, utratę przyjaciół lub pracy z powodu picia alkoholu, konflikty z prawem czy odczuwanie delirium tremens.

Oprócz standardowego testu MAST w diagnostyce wykorzystuje się również jego wersje skrócone (SMAST z 13 pytaniami oraz BMAST z 10 pytaniami), a także dedykowane konkretnym grupom społecznym (np. MAST-geriatric dla osób starszych lub MAST-adolescent dla młodzieży). Test na alkoholizm MAST początkowo wykorzystywany był w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej w stanie Michigan, z czasem stając się jednym z podstawowych narzędzi diagnostycznych na świecie.

Dlaczego warto zdecydować się na test MAST?

Największymi zaletami testu MAST są efektywność oraz dokładność. Jego czułość określa się na 98%, a swoistość — na 95%. Oznacza to, że test na alkoholizm MAST wykrywa uzależnienie od alkoholu z dokładnością do 98%, a negatywny wynik testu w 95% przypadków uzyskują osoby, których uzależnienie rzeczywiście nie dotyczy. Ta metoda diagnozy uzależnienia wiąże się zatem z dość niskim ryzykiem błędu, dlatego warto stosować ją u osób z podejrzeniem problemów alkoholowych, choć nie należy w pełni ufać wynikowi, o czym szerzej opowiemy w kolejnych akapitach.

Jak zachęcić bliskich do wykonania testu na alkoholizm i przyjęcia pomocy?

Bliska Ci osoba coraz częściej sięga po alkohol, choć dotychczas robiła to rzadziej niż raz w tygodniu albo raz w miesiącu? A może zdarza jej się wypić alkohol rano, bo po piciu poprzedniego dnia odczuwa dolegliwości, na które jedynie alkohol działa łagodząco? Spróbuj zachęcić ją do wykonania testu poprzez spokojną rozmowę, podczas której okażesz swoje wsparcie, bez oskarżania i wpędzania w poczucie winy. Wybierz moment, w którym Twój bliski jest trzeźwy. Jeśli użyjesz racjonalnych argumentów, uzależniony od alkoholu prawdopodobnie sam poczuje potrzebę wypełnienia testu.

Jak przeprowadzić test MAST?

Test na alkoholizm MAST możesz wykonać samodzielnie lub pod okiem terapeuty. Jeśli przeprowadzasz test w domu, postaraj się wygospodarować przynajmniej 15 minut i znaleźć spokojne miejsce bez rozpraszaczy. Przy każdym pytaniu zaznacz „tak” lub „nie”, zgodnie z rzeczywistością. Pamiętaj, że muszą to być naprawdę szczere odpowiedzi — nie oszukuj się i nie zatajaj wydarzeń, które świadczą o istnieniu problemu alkoholowego. Nie spiesz się, postaraj się przeanalizować każde pytanie, by móc uczciwie na nie odpowiedzieć. Na koniec sprawdź wynik testu — jeśli wykonujesz go online, punkty zostaną policzone automatycznie.

Wynik testu na alkoholizm — jak go interpretować?

Za każdą odpowiedź w teście MAST przyznawana jest określona liczba punktów. Uzyskanie 0, 1, 2 lub 3 punktów oznacza, że najprawdopodobniej nie jesteś osobą uzależnioną. 4 punkty na teście sugerują, że możesz mieć problemy alkoholowe. 5 punktów to znaczne prawdopodobieństwo istnienia uzależnienia. 8 i więcej punktów na ogół oznacza natomiast przewlekłe uzależnienie od alkoholu.

Czy test MAST zawsze daje prawidłowe wyniki?

Nie można z pełną stanowczością stwierdzić, że wynik testu w każdym przypadku będzie prawidłowy. Testy na alkoholizm są skuteczne tylko wtedy, gdy respondenci udzielają w pełni szczerych odpowiedzi. Uzależniony od alkoholu człowiek nie od razu zdaje sobie sprawę, że jego picie nosi już znamiona nałogu. Przyznanie się przed samym sobą, że z powodu picia coraz częściej zaniedbuje się pracę czy rodzinę, wcale nie jest łatwe. Wypełniając testy na alkoholizm, osoba uzależniona może nieświadomie ukrywać niektóre fakty i udzielać błędnych odpowiedzi. Wynik testu nie może być zatem równoznaczny z diagnozą — należy traktować go jako jedno z narzędzi pomocnych w jej postawieniu.

Pozytywny albo negatywny wynik testu — jakie są następne kroki?

Jeśli uzyskasz pozytywny wynik testu na alkoholizm, potraktuj to jako motywację do spojrzenia na temat Twojego picia z innej perspektywy i podjęcia kroków w celu polepszenia swojej sytuacji. Pamiętaj, że sam test nie przesądza jeszcze o tym, że jesteś alkoholikiem, ale daje wyraźny sygnał, że dzieje się coś złego. To czas na konsultację z psychologiem albo terapeutą specjalizującym się w dziedzinie uzależnienia od alkoholu.

Negatywny wynik wcale nie oznacza, że możesz kontynuować swoje nawyki związane z piciem. Jeżeli decydujesz się na wykonanie takiego testu, prawdopodobnie zdajesz sobie sprawę, że Twoje picie powoli wymyka się spod kontroli. Jeśli nie umiesz zerwać z nim samodzielnie, poproś o pomoc specjalistę.

Metody leczenia alkoholizmu i dostępne wsparcie dla osób uzależnionych

Uzależnienie od alkoholu jest chorobą, którą można leczyć. Już sam fakt przyznania się, że jesteś uzależniony/a, to ogromny postęp. Teraz może być już tylko lepiej. Leczenie alkoholizmu w większości przypadków jest połączeniem terapii grupowej z indywidualnymi sesjami terapeutycznymi. By terapia była skuteczna, od samego początku trzeba być trzeźwym, dlatego proces leczenia zaczyna się od detoksu. Po pomyślnym zakończeniu terapii osoby, które niegdyś cierpiały z powodu problemów alkoholowych, regularnie uczestniczą w spotkaniach anonimowych alkoholików.

Kiedy skonsultować się ze specjalistami?

Początki uzależnienia od alkoholu są trudne do wyłapania, nie od razu zorientujesz się więc, że jesteś alkoholikiem. Są jednak objawy, które jednoznacznie na to wskazują. Jeżeli zauważasz, że:

• pijesz napoje zawierające alkohol coraz częściej, choć wcześniej zdarzało Ci się to rzadziej niż raz w tygodniu,
• wypicie alkoholu sprawia, że czujesz się lepiej i przestajesz odczuwać stres,
• masz poczucie winy z powodu picia alkoholu,
• po przebudzeniu pierwszą rzeczą, o której myślisz, jest chęć wypicia kolejnej porcji alkoholu,
• alkohol utrudnia Twoje życie prywatne i zawodowe,
• zdarza Ci się prowadzić pod wpływem alkoholu,

nie bój się prosić o pomoc. Nie ignoruj też objawów fizycznych. Jeśli dopada Cię drżenie rąk albo z powodu swojego picia masz chorą wątrobę, skontaktuj się z naszym ośrodkiem. Pomożemy Ci wrócić do normalności!