Alkoholizm to problem, który dotyka wielu ludzi na całym świecie, niezależnie od płci, wieku czy statusu społecznego. Jednakże kobiecy alkoholizm jest specyficznym zagadnieniem, które wymaga szczególnej uwagi. Kobiety piją inaczej niż mężczyźni, a wpływ alkoholu na ich organizm jest bardziej intensywny. W tym wpisie przyjrzymy się bliżej temu zjawisku, omawiając, czym jest kobiecy alkoholizm, jakie są jego objawy, jak piją kobiety, jak alkohol wpływa na ich organizm, dlaczego kobiety sięgają po alkohol oraz jak wygląda proces leczenia alkoholizmu.

Czym jest kobiecy alkoholizm?

Lekarze ostrzegają – kobieta uzależnia się od alkoholu znacznie szybciej niż mężczyzna! Przyczyny tego zjawiska były wielokrotnie poddawane badaniom i zyskały dowody naukowe.

Wyniki badań naukowych jednoznacznie wskazują, iż organizm kobiet wchłania i metabolizuje alkohol w inny sposób niż ma to miejsce u mężczyzn.

Stężenie alkoholu we krwi uzależnione jest od ilości wypitego alkoholu i masy ciała. Kobiety są przeciętnie mniejsze od mężczyzn i mają mniejszą wagę, ale nawet jeśli kobieta waży tyle samo co mężczyzna to po wypiciu identycznej porcji alkoholu jej organizm otrzyma go 40% więcej.

U kobiet występuje większe stężenie alkoholu we krwi i pojawiają się większe straty zdrowotne po podobnej ilości spożytego alkoholu. Szybciej następuje również uszkodzenie wątroby i mózgu. Kobiety są bardziej narażone na urazy fizyczne i psychiczne, w tym przemoc ze strony innych osób. Również kobiety uzależnione częściej stosują przemoc wobec swoich partnerów oraz podejmują ryzykowne zachowania. Powody sięgania po alkohol przez kobiety mogą być bardzo różne m.in. poczucie samotności, trudności w relacjach z partnerem, niepowodzenia w pracy, problemy osobiste. Alkoholizm dotyka też kobiet dobrze radzących sobie w życiu rodzinnym i społecznym.

Choć mechanizmy uzależnienia są podobne u obu płci, kobiety często doświadczają alkoholizmu w inny sposób niż mężczyźni. Społeczne, biologiczne i psychologiczne czynniki wpływają na to, że kobiety mogą rozwijać uzależnienie szybciej i przy mniejszych ilościach spożywanego alkoholu. Ponadto kobiety częściej niż mężczyźni piją w tajemnicy i ukrywają swoje uzależnienie z powodu społecznego piętna.

Objawy kobiecego alkoholizmu

Jak zatem zaczyna się alkoholizm u kobiet? Można go rozpoznać po kilku objawach.

• Zmiana trybu życia – coraz częściej wieczory i weekendy spędza w samotności. Jeśli wcześniej uczestniczyła w imprezach towarzyskich lub czas wolny spędzała z przyjaciółką przy lampce wina, to aktualnie nigdzie nie wychodzi, izoluje się od otoczenia.
• Po pewnym czasie następują wyraźne zmiany w wyglądzie. Włosy stają się kruche i wypadają, skóra staje się coraz bardziej szara lub coraz bardziej żółta, zaczynają się problemy z paznokciami i zębami. Na twarzy pojawia się permanentna opuchlizna – z siniakami i workami pod oczami. Zanika napięcie mięśniowe, na policzkach pojawia się specyficzne zarumienienie z powodu stałego nadciśnienia krwi. Z upływem czasu, z uwagi na problemy z wątrobą, białka oczu żółkną. Na pierwszy rzut oka kobieta cierpiąca na uzależnienie od alkoholu może prezentować się korzystnie, być bardzo zadbaną, jednak z czasem nieuchronnych zmian zewnętrznych nie jest w stanie ukryć.
• Zmiany percepcji umysłowej. Zaczynają się pojawiać problemy z rejestracją informacji, skupieniem uwagi, pamięcią. W wyniku tych zmian kobiety często porzucają swoje dawne zainteresowania, przerywają naukę, a nawet tracą zatrudnienie.
• Niestabilność nastroju. Codzienność kobiety uzależnionej obarczona jest dużą dozą zachowań agresywnych, impulsywnych, natomiast pijąc w towarzystwie, błyskawicznie dochodzi do radykalnej zmiany jej nastroju – jest wesoła, żartobliwa, beztroska. Wraz z rozwojem choroby kobieta uzależniona od alkoholu coraz rzadziej jednak doświadcza przyjemności z picia, stąd nawet w stanie odurzenia alkoholowego może być rozdrażniona, agresywna, pełna irytacji.

Jak piją kobiety?

Kobiety piją zwykle nieco inaczej niż mężczyźni. Zazwyczaj sięgają po alkohol w reakcji na stres, problemy natury emocjonalnej czy też traumy. Zdarza się często, że piją w samotności w celu ukrycia swojego uzależnienia. Sięganie przez kobiety po alkohol może być również podyktowane próbą poradzenia sobie z rolami społecznymi i zawodowymi, niosącymi ze sobą dużą presję i odpowiedzialność. Alkohol staje się w takich sytuacjach jedynym skutecznym sposobem na zredukowanie napięcia, lęku czy stanów depresyjnych.

Wpływ alkoholizmu na organizm kobiety

Alkohol ma ewidentnie szkodliwy wpływ na organizm kobiety. Z uwagi na mniejszą masę ciała i wyższy procent tłuszczu w organizmie, kobiety metabolizują alkohol inaczej niż mężczyźni, co powoduje szybszy wzrost stężenia alkoholu we krwi. Skutki zdrowotne nałogowego spożywania alkoholu mogą obejmować:

• uszkodzenie wątroby, w tym marskość i stłuszczenie wątroby;
• zwiększone ryzyko chorób serca;
• zaburzenia hormonalne;
• problemy z układem nerwowym, takie jak neuropatia;
• większe ryzyko raka piersi;
• problemy z płodnością oraz komplikacje w czasie ciąży.

Dlaczego kobiety piją?

Przyczyny sięgania po alkohol przez kobiety są złożone i różnorodne. Istotnym czynnikiem jest nieumiejętność radzenia sobie z emocjami, stresem, lękiem lub depresją. Istotne znaczenie mogące wpływać na picie alkoholu przez kobiety, mają również społeczne oczekiwania i presje powiązane z rolami zawodowymi i rodzinnymi. Ponadto kobiety sięgają po alkohol w reakcji na przemoc domową, problemy w relacjach czy brak wsparcia społecznego.

Leczenie alkoholizmu u kobiet

Leczenie kobiecego alkoholizmu wymaga holistycznego podejścia, które uwzględnia specyficzne potrzeby kobiet. Alkoholizm u kobiet to złożone i trudne zagadnienie, wymagające zrozumienia i realnego wsparcia ze strony społeczności i specjalistów. Istotą skutecznego leczenia jest indywidualne podejście, które uwzględnia unikalne wyzwania, z jakimi borykają się kobiety uzależnione od alkoholu.

Jak rozpoznać, że kobieta nadużywa alkoholu?

Alkoholizm u kobiet jest często trudny do rozpoznania. Uzależniona kobieta z dużym powodzeniem potrafi bowiem stosować grę pozorów. Nie zaniedbuje powierzonych jej obowiązków w pracy, dba o dom oraz dzieci. Skutki spożywania alkoholu maskuje makijażem, perfumami o intensywnym zapachu oraz miętowymi cukierkami, które ma zawsze pod ręką. W miarę rozwoju uzależnienia od alkoholu wypełnianie społecznych ról przychodzi jej coraz trudniej, ale najbliższe otoczenie i tak zauważa problem stosunkowo późno.

By rozpoznać alkoholizm u kobiet, warto odpowiedzieć sobie na pytanie o to, w jakich sytuacjach kobiety zaglądają do kieliszka. Jak już wspomnieliśmy, spożywanie alkoholu przez kobiety jest na ogół podyktowane stresem oraz złym stanem psychicznym. Kobiecy alkoholizm postępuje w ukryciu — alkoholiczki w towarzystwie mogą udawać abstynentki, a po powrocie ze spotkania z przyjaciółkami opróżnić butelkę wina w samotności. Wiele kobiet traktuje alkohol jako formę gratyfikacji za wywiązanie się z codziennych zadań oraz sposób na odstresowanie. Niepokojąca może być zatem lampka wina, którą kobieta uzależniona wypija co wieczór, gdy dzieci są już w łóżkach, a dom jest posprzątany. Alkoholizm kobiecy można podejrzewać również w przypadku, gdy partnerka czy przyjaciółka wykazuje stopniowy wzrost tolerancji na alkohol — niegdyś do stanu upojenia doprowadzały ją dwa piwa, a teraz po wypiciu czterech piw nadal nie plącze się jej język. Oznaką alkoholizmu u kobiet może być również stopniowe wycofanie z życia towarzyskiego na rzecz samotnych wieczorów.

Jak wygląda twarz kobiety alkoholiczki?

Chociaż choroba alkoholowa u kobiet wiąże się ze zmianami w obrębie twarzy, w początkowych fazach nałogu będą one niezauważalne dla otoczenia. Poszarzałą cerę oraz czerwonawe plamy można wszak przykryć makijażem. W krytycznej oraz przewlekłej fazie alkoholizmu u kobiet pojawiają się już coraz bardziej widoczne sińce oraz worki pod oczami. Gałki oczne stają się wyraźnie przekrwione, białka mogą natomiast nabierać żółtej barwy w wyniku coraz poważniejszych problemów z wątrobą. Alkoholizm kobiecy na zaawansowanym etapie jest już dostrzegalny nawet w przypadku kobiet stosujących coraz mocniejszy makijaż.

Czy kobiety uzależniają się szybciej od mężczyzn?

Ryzyko uzależnienia od picia alkoholu u kobiet może być wyższe przede wszystkim ze względu na fakt, iż organizm kobiety inaczej reaguje na wysokoprocentowe napoje niż organizm mężczyzny. Kobiece ciało skrywa więcej tkanki tłuszczowej, zawiera za to mniej płynów. Kobieta ma w żołądku znacznie mniej enzymów, których zadaniem jest rozkład alkoholu, a dodatkowo w jej organizmie jest więcej estrogenów — to m.in. one sprzyjają intensywniejszemu wchłanianiu alkoholu. Metabolizowanie alkoholu u kobiet przebiega zatem dużo mniej efektywnie niż u mężczyzn. Organizm kobiety wchłania alkohol szybciej, ale wolniej go rozkłada. Oznacza to, że po wypiciu takiej samej ilości alkoholu, w próbce krwi kobiety jego stężenie będzie wyższe niż we krwi mężczyzny.

Alkoholizm a macierzyństwo

Alkoholizm kobiet ma negatywny wpływ na macierzyństwo na każdym z jego etapów. Picie napojów alkoholowych w okresie ciąży może powodować przedwczesne porody, ale i poważne wady u dziecka. Alkohol dociera do płodu poprzez łożysko, dlatego nawet niewielkie ilości napojów wyskokowych w czasie ciąży są niewskazane. Dzieci urodzone przez alkoholiczki cierpią na FAS, czyli tzw. płodowy zespół alkoholowy. Noworodki takie mają zbyt małą wagę ciała. Z biegiem czasu ujawniają się u nich spowodowane nadużywaniem alkoholu wady rozwojowe jak dysfunkcje mózgu, zaburzenia motoryki czy nadpobudliwość.

Dziecko wychowywane przez rodziców alkoholików może borykać się z niską samooceną i brakiem umiejętności nawiązywania wartościowych relacji z rówieśnikami. Wysoki poziom stresu oraz niepewności w codziennym życiu może wywoływać lęk, strach i wycofanie. Alkoholizm matki lub ojca może powodować też u dziecka agresję oraz buntownicze zachowania jak opuszczanie lekcji, samookaleczanie czy eksperymentowanie z używkami.

Czy alkoholizm u kobiet różni się od alkoholizmu u mężczyzn?

Mimo że regularne i długotrwałe upijanie się alkoholem ma negatywne skutki tak na kobiety, jak i na mężczyzn, to kobiecy alkoholizm różni się w pewnym sensie od tego męskiego. Choroba alkoholowa jest destrukcyjna dla organizmu oraz psychiki obu płci, ale w przypadku kobiet pociąga ona za sobą nieco inne skutki. Uwarunkowania genetyczne sprawiają, że z powodu picia alkoholu kobiety są bardziej narażone na przykład na złamania kości. Alkohol negatywnie wpływa też na gospodarkę hormonalną, co może powodować m.in. zakłócenia cyklu miesiączkowego.

Kobiety najczęściej popadają w nałóg w stosunkowo młodym wieku. Po przekroczeniu 35. roku życia większość z nich znacznie ogranicza spożywanie alkoholu ze względu na wejście w rolę matki, żony i pracowniczki. Kobiety zmagające się z nadużywaniem alkoholu rzadziej poddają się terapii uzależnień ze względu na poczucie winy i wstydu oraz mniejszą akceptację ze strony społeczeństwa. Alkoholizm u kobiet nadal jest bowiem zjawiskiem, które szokuje dużo bardziej niż alkoholizm mężczyzn.